Pages

Thursday, December 30, 2010

తెలుగుబ్లాగు సభ్యుల మరియు క్రియాశీలత గణాంకాల విశ్లేషణ

గత నాలుగేళ్లుగా తెలుగు గణన ప్రక్రియని దగ్గర నుండి గమనిస్తున్న నాకు మన పురోగతిని తెలిపే గణాంక విషయాల సూచీ లేకపోవటం భాధనిపించింది. ఇటీవల నేను AGIS'10 అనే స్థానికీకరణకు సంబంధించిన సమావేశంలో పాల్గొన్నప్పడు, ఇటువంటి సూచన ఒకరు చేశారు. మన దేశ భాషలలో గణన ప్రక్రియ స్థితి ఎలా వుందో తెలపటానికి వాణిజ్య సర్వేక్షణ సంస్థలు చేసే సర్వేలు తప్ప మిగతావేవిలేవు. తెవికీ లో గణాంకాలు లభ్యమవుతున్నాయి. ఫైర్ఫాక్స్ తెలుగు వాడుకరులపై కూడా గత సంవత్సరం నుండి గణాంకాలు లభ్యమవుతున్నాయి. వీటినంటిని మిళితం చేసి ఒక సూచి తయారుచేస్తే మన సముదాయంలో జరుగుతున్న మార్పులు చర్చించుకోవటానికి వీలవుతుంది.

మొదటగా కంప్యూటర్లో తెలుగు వాడే వ్యక్తులు ఎక్కువగా పాల్గొనేది తెలుగుబ్లాగు గూగుల్ గ్రూప్ సభ్యత్వములో మార్పులు, ఉత్తరాలలో మార్పులు ఒక ప్రధాన సూచిగా పనికి వస్తాయని అనిపించింది. వీవెన్ సహకారంతో గణాంకాల దత్తాంశం సంపాదించి,వాటిని కొంత విశ్లేషించి పటాల రూపంలో మీ ముందుంచుతున్నాను.

ముందుగా సభ్యుల సంఖ్య, ఉత్తరాల సంఖ్యను చూడండి. 2005 ఏప్రిల్ లో ఏర్పడిన ఈ గుంపు ప్రతిసంవత్సరం సభ్యుల సంఖ్యలో పెరుగుతూ వచ్చి ప్రస్తుతం 2144 సభ్యులకు చేరింది. అయితే ఉత్తరాల సంఖ్య విషయములో 2007 లో 7519కి చేరి ఆ తరువాత అథోముఖంగా పయనించి 2010 లో 1423 హద్దులకు చేరింది.


పెరుగుదల శాతాలు ఈ క్రింది పటములో గత నాలుగు సంవత్సరాలకు చూడవచ్చు.

కంప్యూటర్ల అమ్మకాల పెరుగుదల (భారతదేశం మొత్తానికి)గత ఆర్థిక సంవత్సరకాలంలో 18% వుంటే సభ్యుల పెరుగుదల -45 శాతం ఉత్తరాల పెరుగుదల -44 శాతం వుండటం భాధాకరం. రోజువారి వాడుకలో తెలుగుకు ప్రాధాన్యత తగ్గుతున్న ఈ రోజులలో కంప్యూటర్ రంగంలో కూడా ఇదే ప్రభావం కనబడుతున్నదనుకుంటున్నాను. దీనిని ఇంకా అర్ధం చేసుకోవటానికి వ్యాఖ్యల ద్వారా లేక మీ బ్లాగులలో వ్యాసాలు ద్వారా సహాకరించమని కోరుతున్నాను.

Saturday, December 4, 2010

2010 లో ఫైర్ఫాక్స్ తెలుగు వాడుకరులలో 90% తరుగుదల


ఫైర్ఫాక్స్ తెలుగు వాడుకరుల గణాంకాలు పరిశీలించినట్లయితే గత సంవత్సరముతో పోల్చి చూస్తే 90% పడిపోయింది. అప్పడు 2194 వున్న వాడుకరుల సంఖ్య ప్రస్తుతం 218 మంది కి పడిపోయింది. జనవరి 2010 కే తరుగుదల జరిగింది. క్రోమ్ తెలుగు అందుబాటులో వచ్చినప్పుడు చాలా మంది దానికి మారారు అనిపిస్తుంది.
చూడండి 2009 గణాంకాలు విశ్లేషణ

Tuesday, November 23, 2010

తరచూ వాడే స్థానికీకరణ పదబంధాల సమీక్ష (FUEL-Telugu) సదస్సు 28-29, అక్టోబర్ 2010

ఇండ్ లినక్స్ మరియు తెలుగు మరియు ప్రాచ్య భాషల శాఖ,ఆచార్యా నాగార్జున విశ్వవిద్యాలయం ఆధ్వర్యంలో తరచూ వాడే స్థానికీకరణ పదాల  సమీక్ష (FUEL-Telugu) సదస్సు 28-29, అక్టోబర్ 2010 న నాగార్జున విశ్వవిద్యాలయంలో నిర్వహించబడింది.భాషా వేత్తలు, భాషాభిమానులు, అభివృద్ధికారులు 578 పదాలను సమీక్షంచి , 68 శాతం పదాల మార్పులతో ప్రామాణిక పదాల నిర్ణయం చేశారు.  దీనిలో తెలుగు మరియు ప్రాచ్యభాషలశాఖ ఆచార్యులు, విద్యార్థులు  పాల్గొన్నారు. దీనిని ఉపయోగించి స్థానికీకరణ మెరుగుపరచితే, తెలుగు లినక్స్ అనువర్తనాలలో పదజాలం ఏకరూపత సాధించబడి, వాడుకరులకు తెలుగు లినక్స్ వాడటం సులభమవుతుంది. అలాగే ఇతర తెలుగు భాషా సాఫ్ట్వేర్ తయారు దారులు ముందు ముందు చేయికలిపితే తెలుగు భాషాభివృద్ధికి, భాష పరిరక్షణకు దోహద పడుతుందనటంలో సందేహం లేదు.





తరచూ వాడే స్థానికీకరణ పదాల(FUEL) పదాల విశ్లేషణ
రాజేష్ రంజన్ ప్రారంభించిన ఈ ఫ్యూయల్  పథకం ద్వారా  కంప్యూటర్ భాష అనువాదాలలో ఏకరూపత సాధించడం ఉద్దేశం. ఇప్పటికే చాలా భారత దేశ భాషలకొరకు సదస్సులు నిర్వహించబడినవి.  ఈ పదాలని అనువర్తనాల వారీగా విశ్లేషణ పటంలో చూపబడింది. దీనిని మనము పరిశీలిస్తే ఒకటికన్నా ఎక్కువ అనువర్తనాలలో వాడిన పదాలు 10 శాతం మాత్రమే అని తెలుస్తుంది. అంటే ఈ జాబితాని ఏకరూప పదాలనే కాకుండా,  తరచూ వాడే అనువర్తనాలలో అనగా కార్యాలయ సాఫ్ట్వేర్, మెయిల్ కక్షిదారు (client) మరియు మెనూ (ప్రారంభతెరలో అనువర్తనాల సూచికలు) లోని ముఖ్యమైన పదాలుగా అన్న అర్థంలో మనం తీసుకోవాలి. ఈ అనువర్తనాలు స్వేచ్ఛ గ్రూపు, ఇతర వ్యక్తులు (సాధారణంగా ఇంజనీరింగ్ విద్యార్థులు, అభివృద్ధికారులు) అనువాదం చేశారు. ఐతే ఈ జాబితాని ఇంతవరకు సమీక్షించలేదు. ఈ సదస్సు ముఖ్య ఉద్దేశం భాషా వేత్తలతో సమీక్షించి ప్రామాణిక పదాలను తయారు చేయడమే.




సదస్సు వివరాలు
సదస్సు జరపటానికి కొంత కాలంగా ప్రయత్నాలు జరిగినా, చివరకు పవిత్రన్ నాగార్జున విశ్వ విద్యాలయ తెలుగు శాఖ వారితో కలిసి చర్చించటం, వారు అంగీకారం తెలపటంతో ఫలితం చిక్కింది. నేను, కృష్ణ ఫైర్ఫాక్స్ అనువాదాలలో కలసి పనిచేసాం, తెలుగు స్థానికీకరణకు కృషి చేస్తున్నాం. కృష్ణ రెడ్హాట్ లో పనిచేస్తుండడంతో, ఈ సదస్సుకి రెడ్హాట్ ప్రాయోజకత్వం వుండడంతో తరువాత పనులు సులభం అయ్యాయి. ఫ్యూయల్ స్థాపకుడు రాజేష్ రంజన్ తో చర్చించి ఈ సదస్సుకి కార్యసూచిక తయారు చేసి ఆయన సలహాలు తీసుకున్నాము.

నేను బెంగుళూరు నుండి, పూనా నుండి కృష్ణ బాబు కొత్తపల్లి , రెడ్ హేట్లో తెలుగు అనువాదాలకొరకు పనిచేసే ఉద్యోగి , ఖ మ్మం నుండి పవిత్రన్ శాఖమూరి  ,ఫాస్ (FOSS) సలహాదారువచ్చి విజయవాడ లో శ్రీపాద హోటల్ లో బసచేశాము. ఈ సమావేశం గురించి, మెయిలింగు లిస్టులలో చేసిన ప్రచారానికి, విజయవాడలో వుంటున్న పద్మక‌ళ, పాత్రికేయరంగం అనుభవం గల  తెలుగు భాషాభిమాని స్పందించి కార్యక్రమానికి తోడ్పడ్డారు.

 మొదటి రోజు ఉదయం ప్రారంభ సభ జరిగింది. దానిలో డా మన్నవ సత్యన్నారాయణ, తెలుగు మరియు ప్రాచ్య భాషల శాఖాధిపతి తో పాటు భాషావేత్తలైన తెలుగు మరియు సంస్కృత ఆచార్యులు  డా కె సత్యన్నారాయణ, డా ఎన్ వి క్రిష్ణారావు, డా మాధవి, డా ఇ ప్రభావతి మరియు  డా పి వరప్రసాదమూర్తి   పాల్గొన్నారు. డా మన్నవ సత్యన్నారాయణ గారు మాట్లాడుతూ, దాదాపు పదిహేను కోట్లమంది మాట్లాడే తెలుగు భాష ఔన్నత్యాన్ని వివరించారు. అన్యభాషా పదాలు తనలో ఇముడ్చుకోగల శక్తి అజంత గుణంగల తెలుగుకి వుందని, అందుకనే గానయోగ్యత వుంది కాబట్టి, భాషాభిమానులైన తమిళులు కూడా మన కీర్తనలను మనభాషలోనే వాడుకుంటున్నారని తెలిపారు.  విజ్ఞానాభివృద్ధితో పాటు తెలుగుని ఆధునికం చేయవలసిన అవసరాన్ని వివరించారు. అయితే పూర్తి తెలుగు పదాలను రూపొందించింతే సాధారణ వ్యక్తికి అర్థం కాదు కాబట్టి, ఇప్పటికే తెలుగు భాషలో ఇమిడిపోయిన పరభాషా పదాలను కంప్యూటర్ లో వాడుకుంటూ , వాడుకలోలేనిపదాలకు తెలుగు పదాలను నిర్ణయించి ప్రాచుర్యం కలిపించాలని కోరారు. కంప్యూటరు అక్షరాస్యత (విద్య) అందరు తెలుసుకోవాలని, లేకపోతే ఆధునిక యుగంలో నిరక్ష్యరాస్యులుగా పరిగణించబడతారని ఇతర వక్తలు తెలిపారు.

ఆతిథులు పరిచయాలు జరిగిన తరువాత, కంప్యూటర్లో తెలుగు గురించి , తెలుగు ప్రవేశపెట్టు పద్ధతులు, తెలుగు వికీపీడియా (స్వేచ్ఛా విజ్ఞాన సర్వస్వం) మొదలైన వాటిని గురించి సమర్పణం (presentation) మరియ ప్రత్యక్షంగా తెలుగు ముఖాంతరముగల నిర్వహణ వ్యవస్థ, జాలగూళ్ల(వెబ్సైటుల) వీక్షణ ద్వారా వివరించడం జరిగింది. ఫెడోరా , డెబియన్ లినక్స్ సిడిలు పంచి పెట్టారు. ఈ విధంగా కంప్యూటర్ తెలుగు స్థాయి, సమస్యల గురించి న నేపథ్యాన్ని సదస్సు సభ్యులకు అవగాహన కలిగించాము.

ఆ తరువాత సమీక్ష లో కృష్ణ పదం చర్చకు మొదలుపెట్టడం, నేను, పవిత్రన్ దాని సందర్భాన్ని వివరించడం ఆ తరువాత ఇప్పుడు వున్న అనువాదం కంటే మెరుగైన పదాలు చర్చించి, ప్రామాణిక పదాల నిర్ణయం చేయడం జరిగింది. దీనికి పాటించిన కొన్ని మార్గదర్శక సూత్రాలు
  • క్లుప్తమైన పదము మెరుగైనది. ఉదా పంపుము బదులుగా పంపు,
  • వాడుకలోకి వచ్చిన ఇంగ్లీషు పదాలను అనువాదం చెయ్యకుండా ఆలాగే లిప్యంతరీకరణతో తెచ్చుకోవడం. ఉదా: ఫైల్, గ్రిడ్, షీట్ మొదలైనవి
  • వ్యావహారిక పదాలను(సులభంగా అర్థమయ్యేవి) వాడటం. సాధ్యమైతే సున్నతో అంతం చేయడం
  • ఇంగ్లీషు ఎబ్రీవియేషన్స్ ని తెలుగు లిపిలో రాసి, బ్రాకెట్లలో ఇంగ్లీషు అక్షరాలు రాయడి ఉదా:CD, DVD 
కొన్ని పదాల చర్చ చాలా ఆసక్తికరంగా సాగింది.Search అన్న పదానికి, వెతుకు, శోధన, అన్వేషణ, అన్న వాడుకలున్నాయి. శోధన కు బాధించు అనే అర్థము కూడా వుండడంతో దానిని పరిగణించలేదు. వెతుకు , అన్వేషణ లో అన్వేషణ  బాగుందని ప్రామాణికం చేయబడింది. అలాగే Wizard ను సూచించే  పదాలకు (Goal seek, data pilot)  మంత్రదండం అనకుండా సౌలభ్యం  అని నిర్ణయించడం జరిగింది.  Archive కు వున్న సంగ్రహ అన్న పదాన్ని పరిశీలించి, సంకోచ వ్యాకోచ నిర్వాహకి  అన్న పదం చర్చించి, అది ఇంకా పూర్తి అర్థం  ఇవ్వదు కాబట్టి ఆర్కైవ్ గా నే వుంచడం జరిగింది.  greyscale అన్న పదానికి  తెలుపునలుపులస్థాయి  అని నిర్ణయించాము. ఇంకొన్ని  పదాల  అనువాదాలు గమనించండి. Profile కి వున్న అర్ధముఖాలు బదులుగా పరిచయ పత్రం, Alignment కి వున్న లీనము నకు బదులుగా హద్దుకనుగుణం, Support కి వున్న మద్దతుకి బదులుగా తోడ్పాటు, Inbox కివున్నఇన్ బాక్సు బదులుగా వచ్చిన వుత్తరాలు, Input Method కి పున్న ఎగుబడి పద్దతి బదులుగా, ప్రవేశ పద్దతి.


పని చురుకుగా జరగటానికి పదబంధాలను ప్రాధాన్యతలుగా వేరు చేసి ముఖ్యమైనవాటిని చర్చించడం జరిగింది. సదస్సు తరువాత అన్ని పదాలని మరల పరిశీలించి వచ్చిన సందేహాలకు మరల భాషా వేత్తలతో క్లుప్తంగా ఫోన్ ద్వారా చర్చించడం జరిగింది. బహుళ అనువర్తనాలలో వచ్చే మార్పుచెందిన పదాల వివరాలు స్ప్రెడ్ షీట్ చూడండి.పదబంధాల మార్పులు అనువర్తనాల వారీగా ఛార్ట్ చూడండి.

ఉపయోగపడిన ముఖ్యవనరులు

ముగింపు 
ముగింపు సమావేశంలో మాట్లాడుతూ, డా మంతెన సత్యన్నారాయణ గారు తమ శాఖ భాషాపరిశోధనను వివరించారు. 1976లో ప్రారంభమైన ఈ శాఖకు   శ్రీయుతులు తూమాటి దోణప్ప, బొట్టుపల్లి పురుషోత్తం, యార్లగడ్డ గంగాధరరావు చేసిన కృషిని వివరించారు. ఈ శాఖతోవిద్యార్థి దశనుండి, 2009 లో శాఖాధిపతి పదవి చేపట్టటం వరకు తనకున్న అనుబంధాన్ని వివరించారు. శాఖ ఆచార్యుల, విద్యార్థుల పరిశోధనలు   ఉదా: "అడవి బాపిరాజు నవల సాహిత్యానుశీలనం", "తెలుగు సాహిత్యంలో నిషిద్ద నాటకాలు", "తెలుగు వారి ఇంటిపేర్లు",మరియు  "సుభాషిత నిధి- తులనాత్మక అధ్యయనం",  చాలా పుస్తక రూపంలో ప్రకటితమయినవనని చెప్పారు. విద్యార్థులకు ఉపన్యాసాలే కాకుండా ప్రతి వారం సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు, పేరుపొందిన భాషా వేత్తలపరిచయవేదికలు నిర్వహిస్తున్నామని, ఈ కార్యక్రమంతో కంప్యూటర్ తెలుగు కోసం  తోడ్పడటం చాలా ఆనందంగా వుందని అన్నారు. ప్రతి ఒక్కరి చేతిలో సెల్ ఫోను రూపంలో తెలుగులో అంతర్జాలం సాక్షాత్కరించే రోజు త్వరలో రానున్నదని, దానికి నాగార్జున విశ్వవిద్యాలయం తెలుగు శాఖతో పాటు, ఇతర తెలుగు అధ్యయన కేంద్రాలతో , సాఫ్ట్వేర్ సంస్థలతో కలసి పనిచేయవలసిన అవసరంగురించి అర్జునరావు వివరించారు. ఈ పనికి ముందు ముందు మరింత తోడ్పాటు అందిస్తామని సత్యన్నారాయణ గారు హామీ ఇచ్చారు. సదస్సు కి మద్దతిచ్చిన రెడ్హాట్ సంస్థ కి  సదస్సు సభ్యుల తరపున ధన్యవాదాలు తెలిపారు.

Tuesday, September 21, 2010

తెలుగు లినక్స్ స్థితి

నేను  దాదాపు రెండేళ్లనుండి లినక్స్ ని తెలుగు  స్థానికతతో వాడుతున్నాను.  అనువాదము మెరుగవుతూ వస్తున్నది. కాని  ఆశించినంతమేరకి లేదు. ఎందుకంటే ఏ ఒకరో ఇద్దరో మాత్రమే దీనికి తోడ్పడుతున్నారు.  నాకు తెలిసినంతవరకు క్లుప్తంగా తెలుగు లినక్స్ చరిత్ర చర్చించి, మరింత మెరుగుపరచడానికి చేయవలసినపనులను  వివరిస్తాను.
చరిత్ర
2002 లో కిరణ్ కుమార్ చావా తో గనోమ్  తెలుగు అనువాదం ప్రారంభమైంది.  అది జులై 2005 లో,
సునీల్ మోహన్ సారధ్యానికి మారింది.  సునీల్  వున్న స్వేచ్ఛ జట్టు కృషితో, తెలుగులో లినక్స్ 2005 లో విడుదల అయ్యింది.  చాలా వరకు గనోమ్ అనువాదం అయ్యింది. ఫైర్ఫాక్స్ 1.5 కూడా అనువదించబడింది.  అయితే  అది పై మూల నిల్వలలో(upstream repositories)  కలపబడలేదు. కృష్ణ, నేను ఫైర్పాక్స్ ని 2008  లో అనువాదంచేసి 2009లో విడుదల చేయటానికి సహకరించాము. మూల నిల్వలోకూడా చేర్చాము. ఇంకొక ముఖ్యమైనది ఒపెన్ ఆఫీసు. దీని అనువాదం  ఎవరో చేశారో తెలియదు. కాని అంత నాణ్యతగా అనిపించలేదు. గత సంవత్సరము కృష్ణ గనోమ్, ఫెడోరా అనువాదాన్ని మెరుగు పర్చటానికి కృషి చేశాడు.
ప్రస్తుత స్థితి
ప్రస్తుత(సెప్టెంబర్ 2010)  గనోమ్ తెలుగు గణాంకాలు చూద్దాము
గనోమ్ 2.30,  86%
గనోమ్ బయటి ఆధారాలు, 2%
గనోమ్ కార్యాలయ ఉత్పాదకత, 3%
గనోమ్ మూలసౌకర్యాలు, 0%
జింప్ మరియు స్నేహితులు, 0%
అదనపు గనోమ్ అనువర్తనాలు, 16%
పై వాటిని వాడుటకు పుస్తకాలు 0%
ఫ్రీ డెస్క్ టాప్ 23%

కెడిఇ ని పరిశీలిస్తే మొత్తంలో 50% అనువాదముకాగా దానిలోని విభాగాలు ఈ క్రింది విధంగా వున్నాయి.
desktop_kdelibs.po :75.53%
desktop_l10n.po : 1.05%
kdebase : 34.18%
kdelibs4.po : 78.60 %
దీనికి పవిత్రన్ మరియు కొంతమంది కలిసి ఒక ఒక జట్టుగా పనిపనిచేస్తున్నారు. అయినా తగినంత క్రియాశీలంగా లేదు..

ఇక పంపిణీ ల సంగతికి వస్తే, డెబియన్ ఇన్స్టాలర్ స్థిత ఈ విధంగా వుంది. 1 స్థాయి: 58% 2 స్థాయి: 93% మరియు 3 స్థాయి: 68%. ఉబుంటు లో 425038 లో 25% మాత్రమే  అనువాదంఅయినవి. ఫెడోరా లో తెలుగు వివరాలు వున్నాయి కాని క్లుప్తంగా స్థితి తెలియదు.
సమస్యలు మరియు తరువాత పని
2005 లో తెలుగు లినక్స్ విడుదలై 5 సంవత్సరాలు అయినా ఎంతమంది తెలుగు లినక్స్ ప్రధానంగా వాడుతున్నారు అన్నది పెద్ద ప్రశ్న. అనువాదానికి సంబంధించి  చైతన్యం లేదు కాబట్టి, ఎంతోమంది లేరు అనిచెప్పొచ్చు. మరి తెలుగు లినక్స్ బలపడటానికి, దీనిని పెద్ద ఎత్తున పాఠశాలల్లో, కార్యాలయాల్లో వాడకపోవటమే.  కొంతమంది విద్యార్థులు అనువాదానికి సహకరించినా, వారు తరువాత ఇంగ్లీషు వ్యవస్థలు వాడటమే. ఇంకొకటి తెలుగు అనువాదము లో సహకరించడానికి ఏక మాత్ర పీఠాలు లేక, వాటిని వాడక, ఎవరికి వారు తమ వరకే అన్నట్లుగా తీరికవేళల్లో అనువాదం చేయటం. అలా కాకుండా,ఉబుంటుకి అనుబంధంగా గల లాంచ్పాడ్ లాంటి అనువాద ప్లాట్ఫారమ్ వాడితే సగటు వాడుకరి కూడా అనువాదానికి సహకరించవచ్చు. ఈ ప్లాట్ఫారమ్ తెలుగు గణాంకాల ప్రకారం దాదాపు 68 మంది రకరకాలుగా అనువాదంలో పాలుపంచుకంటున్నా, ఒకే చోట సహకరించకపోవటంవలన, సమిష్టి గమ్యాలు లేకుండా పనిచేయటంవలన ప్రగతి అంతగా లేదు. నా  అనుభవం ప్రకారం లాంచ్పాడ్ మెరుగైనది గా అనిపించింది.  ఇప్పటికే ఒక మెయిలింగ్ లిస్టు తయారు చేశాను. దీనిలో అనువాదాలు చేస్తూ,  మిగతా వారితో  ఇండ్లినక్స్-తెలుగు (indlinux-telugu)    లిస్టు ద్వారా సమన్వయపరచుకుంటూ పోతే, త్వరగా తెలుగు లినక్స్ ని మెరుగు పర్చగలం.  అందరూ సహకరిస్తే, ప్రాధాన్యతని బట్టి అనువర్తనాలు ఎంపిక చేసి మన తెలుగు లినక్స్ ని మెరుగుచేయగలం,మరి మీరేమంటారు?

Sunday, June 27, 2010

ఐఒఎస్ 4 (ఐఫోన్ 4) తో తెలుగు

తెలుగుని స్మార్ట్ ఫోన్ లో చూసుకోవాలని అసక్తిగల వారందరికి శుభవార్త. ఐఫోన్ 4 తో యూనికోడ్ ఫాంటుల ను చూపించకల సౌకర్యం వుంది. అందుకని తెలుగు ఇతర భారతీయ భాషల అంతర్జాల స్థలాలు చూడవచ్చు. తెలుగు వికీపీడియా లాంటి సైట్లలో, లేక గూగుల్ సైట్లలో తెలుగు లిప్యంతరీకరణ పరికరము ద్వారా తెలుగు టైపు చేయవచ్చు.(మొబైల్ కోసం కాని దీనికి సాధారణ కంప్యూటర్ కి వాడే గూగుల్ అనువర్తనం వాడాలి) (అప్లికేషన్)  సఫారీ విహరిణిలో తెలుగు చాలా వరకు బాగానే చూపిస్తున్నది.

సెల్ ఫోను ఉత్పత్తి దారులు తెలుగు మాత్రమే తెలిసిన వారికోసం, చర్యల వరుసలు(మెనూలు), సంక్షిప్త వార్త (ఎస్ఎమ్ఎస్) వరకు తెలుగు సౌకర్యం కలిపించారు. ఐతే, వార్త అందుకునే వారు, అటువంటి తయారు దారు ఫోను కలిగి వుంటేనే, వాడుకోటానికి వీలు కలిగేది. వీటిని అధిగమించడానికి  ఈమధ్య జావా అనువర్తనాలు అందుబాటులోకి వచ్చాయి కాని అవి ఖర్చుతో కూడుకున్నవి.





ఆ తరువాత మన భాషల వార్తాపత్రికలు సెల్ ఫోన్ లో కనబడటానికి పదాలను బొమ్మలుగా మార్చి పంపే పద్ధతి (2005 ముందు పర్సనల్ కంప్యూటర్ లలో వాడినది) వాడారు. వీటికి అనువర్తనం (ఉచితం) స్థాపించుకోవాలి. వార్తలు ప్రత్యేకంగా (మామూలు వెబ్సైట్ కి భిన్నంగా) రాయాలి. ఇప్పుడు యూనికోడ్ సపోర్టుతో సెల్ ఫోన్ వచ్చేసరికి, మామూలు వెబ్సైటు చూడగలిగే అవకాశం వచ్చింది.

ఐతే, ఐఫోన్ ఖరీదు (రు 30,000/$ 600) దానికి అవసరమయ్యే డాటా ప్లాన్లు ఖర్చు ఎక్కువగా వుండటంతో, సామాన్య సెల్ ఫోన్ వాడుక దారుల కొరకు అందని పండే. ఆండ్రోయిడ్ లేక నోకియా వారి ఫోనులలో ఈ సౌకర్యం వచ్చేవరకు లేక ఆపిల్ ఫోన్లు ధర తగ్గే వరకు వేచి చూడాలి.

Sunday, May 16, 2010

ఇన్ స్క్రిప్ట్ ప్రయోగం ముగిసింది

"ఇండికీస్ ; ఇన్ స్క్రిప్ట్ తెలుగు అక్షర మీటకాల అతుకులు" ప్రయోగం ముగిసింది
ముగింపు బొమ్మలు చూడండి.
వాడిన తరువాత

అలవాటయిందని, అతుకులు తొలగించాక

మిగిలి పోయిన జిడ్డు తొలగించుతూ. (పూర్తిగా తొలగలేదు)

అనుభవం: టచ్ టైపింగ్ అలవాటవలేదు.ఉచ్ఛారణ సారూప్యమున్న ఇంగ్లీషు అక్షర మీటకి, తెలుగు అక్షరపు మీటకి గందరగోళం తగ్గటానికి చాలా అనుభవం కావాలి. ఇప్పటికి స్పీడు రాలేదు. 404 పదాలు, 2484 అక్షరాలు, టైపింగు వేగం 5932 బైట్లుకి ( utf-8) చేరుకుంది. (Gedit లో అరగంట టైపు చేసినగణాంకాల్ని రెట్టింపు చేశాను) ఇది పోతన తో వున్న వేగానికి (చాలాకాలం కిందటి) 18శాతం తక్కువ.

నిర్ణయం/సలహాలు
స్టికర్ల ఉపయోగం బాగానే వుంది. అయుతే నల్లగా మారకుండా వుంటానికి, వీటిపై పారదర్శక టేపు అంటించుకుంటే మంచిది. అయితే,
రానున్న స్మార్ట్ ఫోన్లను దృష్టిలో పెట్టుకుంటే, (వాటికి పూర్తి స్థాయి కీ బోర్డు వుండదు కాబట్టి), లిప్యంతరీకరణ కీ బోర్డులు,(పోతన లేక గూగుల్ లేక మైక్రోసాఫ్ట్ లాంటివి) వాడటం మంచిది. ఇన్ స్క్రిప్ట్ కూడా స్మార్ట్ ఫోన్లకు అనుగుణంగా చేయటం మంచిది. దీని గురించి త్వరలో ఇంకొక పోస్టు. ఇప్పటికి లిప్యంతరీకరణ కీ బోర్డులు వాడేవారు, ఇన్స్క్రిప్ట్ వైపు మారనక్కరలేదు.

Saturday, March 13, 2010

తెవికీ ప్రచారం 20-28 ఫిభ్రవరి 2010

తెవికీ ప్రచారంలో భాగంగా, రెండవ వికీ అకాడమీని క్యు.ఐ.ఎస్. సి .ఇ. టి (QISCET), ఒంగోలులో 20 ఫిభ్రవరి 2010న, మూడవ వికీ అకాడమీని ఎస్.ఎస్.ఎన్ కాలేజి (SSN College), నరసరావుపేటలో 22 ఫిభ్రవరి 2010న, తెలుగు వికీ ప్రదర్శన ని కె. ఎస్ .ఆర్. జడ్. పి. హెచ్ పాఠశాల (KSRZPH School), అన్నపర్రు లో 28 ఫిభ్రవరి 2010 , ఆయా యాజమాన్యాలు, అధికారుల సహాయంతో నిర్వహించాను.



 కె ఎస్ ఆర్ జడ్ పి హెచ్ పాఠశాల, అన్నపర్రు
దాదాపు 210 మంది అనుభవపూర్వకంగా తెలుసుకొనగా, 20 మంది పరిచయపూర్వకంగా తెలుసుకున్నారు. మెరుగు పరచిన కర పత్రిక పంచిపెట్టాను.

ఒంగోలులో, కంప్యూటర్ గదిలో, ప్రొజెక్టర్ లేకపోవటంతో, ఉపన్యాసాన్ని ఏక బిగిన పూర్తి చేసి ఆతరువాత అనుభవ కార్యక్రమం చేయటం జరిగింది. ఇక్కడ 120 మంది ౩ వ సంవత్సరపు బి. టెక్ (ఇసిఇ) విద్యార్ధులు పాల్గొన్నారు. నరసరావు పేటలో, 90 మంది ఎమ్ సి ఎ విద్యార్ధులు పాల్గొని చాలా ఆసక్తి చూపించారు. వీరందరిలో ఒక్కరికి మాత్రమే కంప్యూటర్లో, తెలుగు చూసిన అనుభవం వుంది. చాలా మందికి ఈ మెయిల్ విలాసమున్నా, వారానికి ఒక్కసారి కూడా వాడటంలేదు. కంప్యూటర్ని, ఈ మెయిల్ని వారానికి ఒకసారైనా వాడి, భవిష్యత్తుకి బంగారు బాట వేసుకోమని సూచించాను.

కంప్యూటర్లో ఈ సారి, వికీపీడియా టైపింగు లిప్యంతరికరణ పద్ధతి వాడటం జరిగింది. అన్నపర్రులో గూగుల్ లిప్యంతరికరణ పద్ధతి గురించి అడిగారు. ఈ సారికి దాని గురించి మరింత తెలుసుకోని, ఈ కార్యక్రమంలో భాగంగా చేయటాన్ని పరిశీలించాలి.

విద్యార్ధుల నుండి స్పందన బాగానే వుంది. 3 గంటలు, ఈ కార్యక్రమానికి సరిపోవటం లేదు. సాధారణంగా, కళాశాల మూసే సమయం కాగానే, బస్సు పోతుందనో, రైలు పోతుందనో విద్యార్ధులు కాని, సాంకేతిక సిబ్బంది కాని వెళుతున్నారు. 25 సంవత్సరాల క్రిందటి లాగా హాస్టల్ లో వుండేవారు, ఎక్కువ కాలం అవసరమైతే, లాబ్ లో వుండే పరిస్థితి లేదు. ఒక రోజు ఐతే బాగుంటుంది. దీనిని ఒక మెళకువలు పెంచే కార్యక్రమంలా, సాంకేతిక కార్యక్రమాలకు ధీటుగా కళాశాలలకి తెలపాల్సిన అవసరం వుంది. దానికోసం వికీ పరిశోధన పరంగా, ఇంకొంత సమాచారం తయారు చేయాలి. వికీ అకాడమీ ముందు స్వేచ్ఛా మూలాల పై ఇచ్చే ఇంగ్లీషు ఉపన్యాసాన్ని, 1 గంట నుంచి పొడిగించి. ప్రాజెక్టు కార్యక్రమంగా మార్చాలి.

కళాశాల లేక పాఠశాలల యాజమాన్యాల తరపున సహాయం అందించిన డా: కె వీరాస్వామి, శ్రీ రాజ శేఖర్ కొతూరి, శ్రీమతి టి వెంకటసుబ్బమ్మ గార్లకి ధన్యవాదాలు.

Sunday, January 17, 2010

తెవికీ 2009 గణాంకాల విశ్లేషణ, 2010 లక్ష్యాల పై ఆలోచనలు


వికీపీడియా 9 వ జయంతి బెంగుళూరు సభ సందర్భంగా, నేను తెవికీ పై పత్రం (ఇంగ్లీషులో) సమర్పించాను. తెవికీలో తెవికీ 2009 గణాంకాల విశ్లేషణ చేశాను. ఆకర్షణీయమైన అంశం ఏమిటంటే,
పేజి వీక్షణలు అత్యధిక స్థాయిలో డిసెంబరు 2009 లో 4.1 మిలియన్లు (అనగా 1.6 సెకండ్లకి ఒకటి) . ఇది డిసెంబరు 2008 తో పోల్చితే, 111 % పెరుగుదల. అన్ని వికిపీడియాల పెరుగుదల తోపోల్చితే తెవికీ 16 వ స్థానంలో వుంది. ఇది హైద్రాబాదు పుస్తక ప్రదర్శన లో ఇ-తెలుగు ప్రచారం ఫలితమేమో?
నాణ్యత పెరుగుతున్నప్పటికి, పెరుగుదల నేను అశించిన స్థాయిలో లేదు. 2010 కి మార్గదర్శకం చేయవలసిన బాధ్యత అనుభవజ్ఞులైన వికీపీడియన్లమీదవుంది.
నా సలహాలు

  • ప్రతి ఇంజనీరింగు/పెద్ద కాలేజీలో, తెవికీ అకాడమీ నిర్వహించడం.

  • ప్రధాన ప్రాజెక్టులు ఎంచుకొని, వాటికి మొదటి పుటనుండి లింకు ఇచ్చి, సహకారం పెంపొందించడం.

  • ప్రతి నెల/౩ నెలలకు ప్రగతి నివేదిక తయారు చేయడం

  • విద్యా శాఖ తో, చర్చించి మీడియా వికీ ప్రాజెక్టు ని పిల్లలకు పరిచయం చేసి, 8,9,10 స్కూలు పిల్లలు విద్యా శాఖ వారి,స్కూలు వికీలో ప్రాజెక్టులు చేయడం. మళయాళం వికీ వాళ్లు ఇలా చేస్తున్నారు

  • స్మార్ట్ ఫోనులలో తెలుగు వెబ్ సైట్ల ప్రదర్శనకు ఇబ్బందులను తోలగించటానికి కృషి చేయడం.


మరి మీరేమంటారు?

గమనిక:ఫోటో ఓంశివప్రకాష్ సౌజన్యంతో